Φως στο
βάθος του τούνελ;
Παρακολουθώντας την σημερινή πορεία της
Πατρίδας μας, μου θυμίζει τη σχοινοβασία του ΝΙΤΣΕ στο «Τάδε εφη Zαρατούστρα».
Ο σχοινοβάτης ύστερα από επίπονες και εξαντλητικές προσπάθειες φθάνει στο μέσον
της επικίνδυνης διαδρομής προς την αντιπέρα όχθη, οπότε πέφτει θύμα ενός
πίθηκου που χοροπηδάει απερινόητα και απερίσκεπτα στο τεντωμένο σχοινί.
Στη δική μας, δυστυχώς, περίπτωση έχουμε
συνιστώσες πιθήκων, χιμπατζήδων και μπαμπουΐνων, όλων των στροφών και
αποστροφών. Κορυβαντιούμε άλογα υπονομεύοντας το μέλλον της Πατρίδας μας. Χωρίς
μέτρο, χωρίς ντροπή. Είναι βέβαιο ότι με αυτή τη ανευθυνότητα οδεύουμε προς την
άβυσσο.
Είναι αλήθεια ότι όλοι μας κρίνουμε και
μάλιστα αυστηρά τη μαύρη κατάσταση στην οποία περιήλθαμε ως Λαός και ως Χώρα.
Κρίνομε το «τώρα». Ξεχνάμε το «χθες» και την αιτία που μας έφθασε στο «τώρα».
Έτσι συνηθίζουμε οι Έλληνες. Έχουμε κοντή μνήμη.
Γιατί εάν έως και το Γενάρη του 2010 είχαμε
βγει στις αγορές θα αντλούσαμε άνετα μεγάλο δάνειο για 5-10 χρόνια και δεν θα
μπαίναμε άρον – άρον στο μνημόνιο. Και ο υποφαινόμενος είναι από εκείνους που
εξόρκισαν από την αρχή όλα τα μνημόνια. Και αρθρογράφησα επ’ αυτών.
Δυστυχώς όμως ο κ. Γ.Α. Παπανδρέου με τους
συν αυτώ προτίμησαν να μας χαρακτηρίσουν στην Ευρώπη «τεμπέληδες» και
«διεφθαρμένους» και να εκτοξεύσουν τα spreds εις τα απίθανα ύψη.
Και ανεβαίνουμε έκτοτε το Γολγοθά μας.
Σήμερα, μέσα στη μιζέρια μας και την κακότητα
μας, φαίνεται μία αχτίνα φωτός στον ορίζοντα.
Φαίνεται να σταθεροποιούνται ορισμένα
οικονομικά μεγέθη, μέσα στον ορυμαγδό της Τροϊκανής καταιγίδας, η οποία
διαμόρφωσε ένα νέο οικονομικό περιβάλλον στην άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας,
στην αγορά εργασίας, στο κόστος της επιχειρηματικής και επαγγελματικής στέγης
κ.λ.π.
Τώρα βλέπουμε ένα πλεόνασμα πρωτογενές των δημοσίων οικονομικών, που επιτεύχθηκε
σε ένα χρόνο νωρίτερα απ΄ότι προεβλέπετο, ένα
πλεόνασμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών που έφθασε στο 1,1% του ΑΕΠ
από έλλειμμα 10,5% του ΑΕΠ το 2009 (εντυπωσιακό), μία αύξηση των λιανικών πωλήσεων το τελευταίο τρίμηνο του 2013,
όταν στο αμέσως προηγούμενο είχε καταγραφεί μείωση της τάξης του 9,3%, μία συγκράτηση της ύφεσης στο 3,7% το
2013, όταν η Τρόϊκα και οι διεθνείς Οργανισμοί προέβλεπαν ύφεση 4,2%, μία σημαντική αύξηση κατά 15% της
κυκλοφορίας ν έ ω ν Ι.Χ. στο τέλος του
έτους 2013 και τον Ιανουάριο του 2014, όπως και μία αύξηση της έκδοσης νέων
οικοδομικών αδειών ως τα τέλη 2013.
Εκείνο, όμως, που είναι εξ ίσου σημαντικό και
κρίσιμο για την κριτική μας θέση, είναι το γεγονός, ότι τα πιο πάνω βήματα της
οικονομίας έγιναν χ ω ρ ί ς πιστωτικές ενέσεις, αφού η πιστωτική επέκταση του
συστήματος μειώθηκε ακόμη κατά 3,9% και αποδείχθηκε ότι η οικονομία μας
αντέδρασε στηριζόμενη στις δικές μας δυνάμεις.
Αυτά ωστόσο δεν σώζουν την κατάσταση. Το
χρέος της Χώρας μας δεν είναι βιώσιμο. Το κούρεμα (70%) στα ομόλογα των
Ευρωπαίων δεν συζητείται από αυτούς, οπότε θα καθίστατο βιώσιμο. Αλλά δεν αρκεί
να είναι βιώσιμο. Πρέπει και να περισσεύει, ώστε να ασκήσουμε σαν Κράτος την
αναπτυξιακή μας προοπτική. Αλλιώς θα είμαστε δούλοι για να πληρώνουμε τους
τόκους μας στους δανειστές μας στον αιώνα τον άπαντα.
Σήμερα οι Ευρωπαίοι κάνουν διάφορες προτάσεις
που θέλουν να φαίνονται ότι καθιστούν το χρέος μας βιώσιμο. Αυτό είναι
εξεταστέο. Αλλά ας δούμε πως διαμορφώνονται οι προτάσεις αυτές.
Στόχευση των προτάσεων αυτών είναι η επίτευξη χαμηλού κόστους εξυπηρέτησης των
δανείων της Χώρας μας, αποδέσμευση από βραχνά του ύψους του χρέους ως
ποσοστού του ΑΕΠ, εξασφάλιση της
επιστροφής της στις αγορές για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί
προτείνεται: 1) Επιμήκυνση του
χρόνου των δανείων που έχει η Ελλάδα από τις Ευρωπαϊκές και το Ευρωπαϊκό Ταμείο
ESM κατά 50 χρόνια, 2)
Μείωση
των επιτοκίων τους και 3) Πρόσθετη χρηματοδότηση
μέσω ESM ύψους 15-20 δις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού
του προγράμματος.
Το πακέτο που προτείνεται, βεβαιώνου αρμόδιοι
κοινοτικοί παράγοντες, στην ουσία «παρκάρει»
το μεγαλύτερο μέρος του χρέους για 50
χρόνια στα χέρια των Ευρωπαίων. Γι’ αυτό δεν υπάρχει η πίεση των λήξεων
δανείων και η χρηματοδότησή τους.
Η Ελλάδα πληρώνει τους τόκους, οι οποίοι τα
πρώτα χρόνια θα είναι εξαιρετικά χαμηλοί εξ αιτίας του ότι τα δάνεια του ESM
χορηγούνται με περίοδο χάριτος.
Αυτό σημαίνει ότι το χρέος της Χώρας γίνεται
βιώσιμο, αφού μπορεί και το εξυπηρετεί.
Το γεγονός αυτό με τη σειρά του διευκολύνει
την επιστροφή της Χώρας στις αγορές για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξής της.
Με τα σημερινά δεδομένα τα επόμενα χρόνια οι
πληρωμές τόκων είναι της τάξεως των έξ (6) δισεκατομμυρίων ετησίως.
Με την επιμήκυνση και τις άλλες ρυθμίσεις του
χρέους οι δαπάνες για τόκους μπορεί να μειωθούν και κάτω των 4 δις ΕΥΡΩ. Αυτό
πραγματοποιούμενο σημαίνει ότι οι
δαπάνες για τόκους φθάνουν σε ποσοστό 170 δις ΕΥΡΩ του ΑΕΠ λίγο πιο πάνω από το 2%. Είναι το
χαμηλότερο ποσό που είχε ποτέ η Ελλάδα.
Κατόπιν αυτών η Ελλάδα αποδεσμεύεται από το
στόχο της μείωσης του χρέους στα επίπεδα του 120% του ΑΕΠ μέσω πρωτογενών
πλεονασμάτων, όπως επέβαλε το ΔΝΤ. Παράλληλα με τις ρυθμίσεις αυτές οι
Ευρωπαίοι «έχουν κάθε λόγο να διώξουν το ΔΝΤ».
Παραμένει, εν τούτοις, σε ερωτηματικό η
πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 15-20 δις ΕΥΡΩ, όπως εκθέσαμε παραπάνω, που γίνεται
για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού
του προγράμματος αυτού, δηλαδή του συγκεκριμένου πακέτου και προβλέπεται
για την αναχρηματοδότηση των ομολόγων
των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών που λήγουν τα προσεχή χρόνια. Γι’ αυτό
δεν θεωρείται επί πλέον δανεισμός.
Η αρμόδια σχετική Κοινοτική πηγή διευκρινίζει
ότι το πρόγραμμα προέβλεπε ότι ο ESM θα χρηματοδοτούσε τα
ομόλογα αυτά. Όμως με την επαναγορά ομολόγων (buy
back) που έγινε πέρυσι τον Ιανουάριο εδαπανήθηκαν κεφάλαια
από το πρόγραμμα. Αυτά είναι τα λεφτά
που λείπουν και δημιουργούν τα χρηματοδοτικό κενό.
Αυτά όλα είναι ελπιδοφόρα, αλλά δεν λύουν το
πρόβλημα. Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι το
χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί.
Το «κ ο ύ ρ ε μ
α» του χρέους παραμένει ζωντανό στο
τραπέζι. Το
μόνο που κάνουν τώρα, αν γίνει τελικά, είναι να αγοράζουν χρόνο ώστε να βρουν
οι Γερμανοί συμφέρουσες γι’ αυτούς λύσεις.
Ωστόσο, μόλις φύγει το ΔΝΤ (το αργότερο το
2016) αποκλειστικά υπεύθυνοι για την τύχη της Ελλάδος και την αποτυχία των
προγραμμάτων τους θα είναι οι Ευρωπαίοι. Και προφανώς δεν το θέλουν. Αλλά…..
Είμαστε στην κόψη του ξυραφιού. Κάτι
αχνοφέγγει στον ορίζοντα.
Η σχοινοβασία συνεχίζεται. Οι πίθηκοι δεν
εγκαταλείπουν το χορό τους . Σε λίγο θα κάνουμε ταμείο. Και θα μετρηθούμε. Πόσο
από μας είναι φιλέλληνες και πόσοι ζωόφιλοι.
Και ο Γκαίτε την ώρα της θανής του ζητούσε
«Φως…περισσότερο φως».
Γιάννης Καζάκος
