Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ

Φαίνεται, τελικά, πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκ. Παυλόπουλος, ενοχλεί πολλούς κατεστημένους  ή βολεμένους. Είτε οικονομικά είτε επαγγελματικά. Πότε η κινητικότητά του, πότε οι προσρήσεις του, πότε η έκφραση των φιλοσοφικών του απόψεων, έχουν τεθεί στο στόχαστρο των άμεσων ή έμμεσων αποδοκιμασιών ή αποδομήσεων.

Έτσι, τελευταία, μας «έδωσε» αφορμή, με την Ελληνική του Παιδεία (είναι γνωστόν ότι διαθέτει επιστημοσύνη και ευρεία κουλτούρα ού την συνήθη) για να θυμηθούμε ένα άξιο πρόγονό μας. Τον Αβδηρίτη Πρωταγόρα,  που ήταν ο σπουδαιότερος σοφιστής του 5^ου π.χ αιώνα, εκλεκτός φίλος του Περικλή, ο οποίος και του ανέθεσε να «γράψει» το Σύνταγμα της Αθηναϊκής αποικίας Θούριοι στην Κάτω Ιταλία, που ήταν το κλειδί για τα συμφέροντα της Αθηναϊκής Πολιτείας εκεί.

Στον Πλάτωνα οφείλουμε τον Πλατωνικό διάλογο «Πρωταγόρας», όπου θέμα του ήταν: «αν η αρετή και μάλιστα η πολιτική αρετή διδάσκεται ή όχι» και τον Θεαίτητο.

Στον πρώτο, ο Πρωταγόρας παραδέχεται ότι είναι σοφιστής (ομολογώ σοφιστής είναι) και αναπτύσσει την πολιτική του θεωρία, η οποία διδάσκει μία εντελώς νέα «τέχνη» την «πολιτική τέχνη» ή αρετή. Εκεί ακούγεται ο περίφημος πολιτιστικός μύθος του Πρωταγόρα, που προσπαθεί να εξηγήσει μυθικά, αλλά όχι μυθολογικά, τη δημιουργία του ανθρώπινου πολιτισμού και της πολιτικής τέχνης. Παρ’ ότι όμως, του διαλόγου αυτού μετείχαν πλέον του Πλάτωνα και φημισμένοι άλλοι σοφιστές της εποχής, όπως ο Πρόδικος και ο Ιππίας και παρενέβαιναν πλαισιώνοντας την ομήγυρη ο νεαρός Ιπποκράτης, ο έφηβος Αλκιβιάδης και ο οικοδεσπότης Καλλίας, ο διάλογος τελειώνει χωρίς οι συνομιλητές να καταλήξουν υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης.

Στον δεύτερο, τον Θεαίτητο, ο Πρωταγόρας συμπληρώνει τις πολιτικές του ιδέες με την έξοχη θέση του για την πηγή του δικαίου.

Εδώ είναι η περίφημη γνωσιοθεωρητική αποστροφή του: (την παραθέτουμε πλήρη, χωρίς περιττή μετάφραση): «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος, των μην όντων ως εστίν, των δε ουκ όντων ως ουκ έστιν».

Για τις τέσσερεις πρώτες λέξεις της φράσεως αυτής του Πρωταγόρα  εστράφησαν είτε κεκαλυμμένα είτε με μη αποκρυπτόμενη αποδοκιμαστική πρόθεση, διάφοροι κονδυλοφόροι, υποστηρίζοντες με αρκετή ενάργεια ότι ο Πρόεδρος εξετράπη της αποστολής του και θα πρέπει να εξηγήσει ο ίδιος την ερμηνεία της ρήσης του Πρωταγόρα, όπως και το τι σημαίνει «η οικονομία και το νόμισμα, αποκτούν νόημα μόνον όταν υπηρετούν τον άνθρωπο» που ανέφερε στο Άργος.

Είναι φανερό, ότι την φιλοσοφικού περιεχομένου φράση, κάποιοι επιχειρούν να την δαιμονοποιήσουν. Εκ προθέσεως και εκ στοχεύσεως.

Διότι εάν ήθελαν να ενημερώσουν το Λαό τι σημαίνει «χρήματα» στον Πρωταγόρα του 5^ου π.χ. αιώνα, μπορούσαν άνετα σε μια παρένθεση ή σε μια σημείωση να το διευκρινίσουν εν είδει μεταφράσεως.

Αλλά όλοι και οι απλά μορφωμένοι πολίτες γνωρίζουν ότι τον 5^ο π.χ. αιώνα δεν υπάρχουν νομίσματα για να το συγχύσουν με τα σημερινά χρήματα. Το πολύ- πολύ, να ρωτούσαν τι σημαίνει η λέξη «χρήματα».

 Όπως το άφησαν, φάνηκε σαν ο Πρόεδρος να μην ξέρει τι σημαίνει η λέξη.  Αν είναι έτσι, αποτελεί τουλάχιστον απρέπεια, για την ευρυμάθεια και Ελληνική Παιδεία του Προέδρου.

«Πράγματα» σημαίνουν τα «χρήματα», τελικά γράφουν με μη αποκρυπτόμενη υποκριτική σχετλιαστικότητα.

Αλλά  στα «χρήματα – πράγματα», περιλαμβάνονται τα πάντα (πάντων χρημάτων) κατά τον Πρωταγόρα, επομένως και τα σημερινά νομίσματα. Δεν γίνεται διάκριση.

Επομένως όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφράζει προς τον Λαό, το ανθρωπιστικό ιδεώδες, θα  έπρεπε να αφαιρέσει από το λεξιλόγιό του τη λέξη «νόμισμα», ωσάν αυτό να εξαιρείται του κανόνα που κατ’ εξοχήν δεν εξαιρείται, αλλά αντιθέτως συνδέεται αμέσως με την έννοια της Οικονομίας, η αναφορά της οποίας δεν φαίνεται να ώχλησε.

Και ποία η διαφωνία περί την έννοια της φράσεως «η οικονομία και το νόμισμα αποκτούν νόημα μόνον όταν υπηρετούν τον άνθρωπο». Εάν υπάρχει άλλη αντίληψη να λεχθεί, για να πέσουν οι μάσκες. Και να το συζητήσουμε.

Διότι το νόμισμα, όπου και αν είναι, όποιο και αν είναι, εάν δεν υπηρετεί τον άνθρωπο είναι άχρηστο. Δεν δύναμαι να αντιληφθώ πως εξελήφθη ή διεπλάσθη η έννοια ότι η φράση αυτή μπορεί να σημαίνει την αποδοκιμασία του ΕΥΡΩ ή προετοιμάζει έξοδο από το ΕΥΡΩ ή εξυπηρετεί τον Ευρωσκεπτικισμό ή μία πολιτική και δη Κυβερνητική.

Η καθαρότητα της φράσεως δεν αρκεί; Η ορθότητα της έννοιας δεν αρκεί;

Ώστε στη σημερινή ερημιά του πολιτικού και πολιτιστικού μας βίου, να μην υπάρχει μια φωνή που να λαλεί την Ελληνική Γλώσσα και να θυμίζει και προάγει τη πολιτιστική μας κληρονομιά;

· Γι΄αυτό και κάποιος ευφάνταστος αρθρογράφος συνιστά «σιγή» στον Πρόεδρο, όπως είχε επιβάλει και ο Ταλλεϋρανδρος, αγνοώντας προφανώς ότι αυτός ήταν ο πιο διεφθαρμένος πολιτικός που υπήρξε στην Ευρώπη και η σιγή που είχε επιβάλει εδικαιολογείτο ασφαλώς δια την απόκρυψη των χρηματισμών του και του έκλυτου βίου του.

Τέτοιον Πρόεδρο οραματίζεται η σύγχρονη Ελλάδα;

· Έπειτα και πάλιν όχι αθώα ένας αρθρογράφος του ιδίου κλίματος που περιέγραψα, κάπου γράφει ότι η παραπάνω ρήση του Πρωταγόρα είναι «η μόνη σωζόμενη», προφανώς για να μειώσει τον Πρωταγόρα.

Πέραν του ότι αναφερθήκαμε παραπάνω στους διαλόγους του Πλάτωνα «Πρωταγόρας και Θεαίτητος»- που και αυτοί το πλείστον σώζονται- σημειώνω ότι από τις πολλές ευφυείς απαντήσεις του, υπάρχει και η απόκρισή του στο ερώτημα περί του Θεού (Ευσεβ. Ευαγ. Προπ. XIV 3,7): «περί μεν θεών ουκ έχω ειδέναι ουθ’ ως εισίν ουθ’ ως ουκ εισίν ουθ’ όποιοι τινές ιδέαν. Πολλά γαρ τα κωλύοντα ειδέναι, η τ’ αδηλότης και βραχύς ων ο βίος του ανθρώπου».

Αυτό το πνεύμα των προγόνων μας θέλουν ορισμένοι να περιθωριοποιήσουμε για να ανεχθούμε καλύτερα εθνομηδενιστικές τάσεις και δράσεις.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει υποχρέωση να ηγείται της προάσπισης της πολιτιστικής και εθνικής μας κληρονομιάς.

Δρ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΖΑΚΟΣ

Επ. δικηγόρος